Sygnalizacja świetlna - historia i działanie
Sygnalizacja świetlna – ogół systemów kierujących ruchem drogowym na skrzyżowaniach i przejściach dla pieszych.
Historia:1868 - za pierwszą sygnalizację świetlną uznaje się urządzenie zamontowane na skrzyżowaniu ulic Bridge Street i New Palace Yard w Londynie. Konstruktorem, był inżynier kolejnictwa J. P. Knight. Sygnalizację uruchomiono 10 grudnia 1868. Był to sterowany ręcznie semafor z lampą gazową, która wysyłała zielone i czerwone sygnały. Instalacja działała do 2 stycznia 1869, kiedy to nastąpił wybuch gazu.
1914 - pierwsza elektryczna sygnalizacja świetlna (zielono-czerwona), Cleveland (USA)
1920 - zaczęto stosować oznaczenie trójkolorowe, Detroit (USA)
1922 - po raz pierwszy skoordynowano sygnały na sąsiednich skrzyżowaniach, Salt Lake City (USA)
1926 - pojawia się pierwsza sygnalizacja świetlna w Polsce, została zamontowana na skrzyżowaniu Alei Jerozolimskich i ulicy Marszałkowskiej w Warszawie.
1928 - uruchomiono pierwszą sygnalizację uzależnioną od sytuacji w ruchu (akomodacyjną), reagującą na sygnał klaksonu samochodu, Baltimore (USA)
1933 - po raz pierwszy zastosowano sygnalizację wzbudzaną przez pieszych
1959 - sygnalizacja uliczna zaczęła być sterowana komputerowo, Toronto (Kanada)
1967 - pojawiła się pierwsza sygnalizacja na ul. Grójeckiej w Warszawie, wzbudzana przez pieszych (Polska)
1968 - po raz pierwszy w Polsce zastosowano system skoordynowanego sterowania sygnalizacją,
1974 - w Warszawie uruchomiono pierwszą w pełni akomodacyjną sygnalizację wielofazową.
Sygnalizacja świetlna najczęściej jest trójbarwna dla samochodów i dwubarwna dla pieszych (światła w kształcie ludzkich sylwetek), gdzie rolę światła żółtego informującego o zmianie na czerwone pełni pulsujące światło zielone. Obecnie istnieje wiele rodzajów sygnalizatorów, w zależności od:
grupy uczestników ruchu, jaka mu podlega (np. dla pojazdów samochodowych, pieszych, tramwajów itp.)
przeznaczenia (np. na przejazdach kolejowych – sygnalizator z jednym pulsującym światłem czerwonym lub dwoma na przemian pulsującymi takimi światłami)
możliwych wykonywanych manewrów (sygnalizatory kierunkowe wskazujące na możliwe wykonywanie bezkolizyjnych manewrów, a także sygnalizatory z wbudowanym obok sygnałem skrętu warunkowego).
1. Czerwony to znak "stop" – czerwień jest powszechnie kojarzona z zagrożeniem;
2. Zielony to znak "ruchu" - zielony jako kolor, budzi pozytywne skojarzenia;
3. Żółty to "znak" zapowiadający zmianę - żółty kolor jest najlepiej widoczny;
Polski kodeks ruchu drogowego dokładnie opisuje znaczenia poszczególnych sygnałów wydawanych przez sygnalizator w poniższej kolejności.
Sygnały podstawowe:
sygnał czerwony – zabrania wjazdu za sygnalizator, a pieszym – wejścia na przejście dla pieszych,
sygnał czerwony z żółtym – zabrania wjazdu za sygnalizator informując jednocześnie o zmianie nadawanego sygnału na zielony,
sygnał zielony (dla pieszych – ciągły) – zezwala na wjazd za sygnalizator, a pieszym – wejście na przejście dla pieszych,
sygnał żółty ciągły – zabrania wjazdu za sygnalizator, chyba że w momencie jego zaświecenia kierujący pojazdem był tak blisko sygnalizatora, że nie mógłby się przed nim zatrzymać bez gwałtownego hamowania, informując jednocześnie o zmianie nadawanego sygnału na czerwony.
Pozostałe sygnały:
sygnał zielony pulsujący – poleca pieszym znajdującym się na przejściu dla pieszych jak najszybciej je opuścić informując jednocześnie o zmianie nadawanego sygnału na czerwony,
sygnał żółty pulsujący – ostrzega o zwiększonym ryzyku niebezpieczeństwa oraz o zmianie organizacji ruchu – w tej sytuacji należy stosować się do znaków drogowych, a w przypadku ich braku, odwołać się do kodeksu ruchu drogowego.
W przypadku, gdy sygnalizator nie emituje żadnego sygnału, nie ma pewności, czy nie działa cały system sygnalizacyjny, czy nastąpiła awaria tylko jednej lampy, dlatego w takich przypadkach należy zwiększyć uwagę i uważnie obserwować zachowanie pozostałych uczestników ruchu, przestrzegając przy tym zasady ograniczonego zaufania.
